İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu Politikası: Tarihsel ve Güncel Analiz

İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikası, tarih boyunca birçok faktör tarafından şekillendirilmiştir. Bu politikalar, sömürgecilik döneminden günümüze kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Bu makalede, **İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu’daki tarihsel etkileri** ve güncel politikaları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Tarihsel Arka Plan

Sömürgecilik Dönemi

19. yüzyılın sonlarına doğru, **İngiltere ve Fransa**, Ortadoğu’yu sömürgeleştirme çabalarına hız verdiler. Bu dönemde, her iki ülke de bölgedeki stratejik çıkarlarını korumak amacıyla çeşitli anlaşmalar ve savaşlar gerçekleştirdiler. Özellikle **Sykes-Picot Anlaşması** (1916), İngiltere ve Fransa’nın bölgedeki etkilerini pekiştiren önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu anlaşma ile Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanması planlanmış ve bölgedeki sınırlar yapay bir şekilde belirlenmiştir.

İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dönem

Savaş sonrası dönemde, **İngiltere ve Fransa**, Ortadoğu’daki etkilerini sürdürmeye çalıştılar. Ancak, bu süreçte **ABD’nin** bölgedeki etkisi artmaya başladı. **Süveyş Krizi** (1956), her iki ülkenin de Ortadoğu’daki güçlerinin zayıfladığı bir dönemi simgeler. Bu kriz, İngiltere ve Fransa’nın, Mısır’ın Süveyş Kanalı üzerindeki kontrolünü kaybetmesiyle sonuçlanmıştır.

Güncel Politikalar

İngiltere’nin Ortadoğu Politikası

Günümüzde, **İngiltere**, Ortadoğu’daki politikalarını, güvenlik, enerji ve ticaret gibi temel çıkarları doğrultusunda şekillendirmektedir. **IŞİD** ile mücadelede aktif rol almış ve bölgedeki istikrarı sağlamak amacıyla çeşitli askeri operasyonlar gerçekleştirmiştir. Ayrıca, **İngiltere**, İsrail ile olan ilişkilerini güçlendirirken, Filistin meselesinde ise daha dengeli bir yaklaşım sergilemeye çalışmaktadır. Bu bağlamda, **İngiltere’nin** Filistin’e yönelik politikaları, zaman zaman eleştirilere maruz kalsa da, genel olarak iki devletli çözümün destekçisi olduğunu belirtmektedir.

Fransa’nın Ortadoğu Politikası

**Fransa**, Ortadoğu’daki politikalarını, tarihsel bağları ve kültürel etkileri doğrultusunda şekillendirmektedir. **Suriye** ve **Lübnan** gibi ülkelerle olan tarihi ilişkileri, Fransa’nın bu bölgelerdeki etkisini artırmaktadır. Fransa, Suriye iç savaşında muhalefeti destekleyerek, Esad rejimine karşı bir duruş sergilemiştir. Ayrıca, **Fransa**, IŞİD ile mücadelede koalisyonun bir parçası olarak askeri operasyonlar düzenlemiş ve bölgedeki istikrarı sağlamak adına çeşitli diplomatik çabalar göstermiştir.

İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu’daki İşbirliği

İngiltere ve Fransa, Ortadoğu’daki çeşitli meselelerde işbirliği yapma eğilimindedir. **Libya müdahalesi** (2011) gibi durumlarda, her iki ülke de ortak bir askeri operasyon gerçekleştirmiştir. Ancak, bu işbirliği her zaman sorunsuz olmamıştır. Zaman zaman, iki ülke arasında stratejik farklılıklar ortaya çıkmakta ve bu durum, bölgedeki politikaları etkilemektedir.

İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikası, tarihsel bağlamda şekillenen karmaşık bir yapıya sahiptir. **Sömürgecilik döneminden günümüze**, her iki ülke de bölgedeki çıkarlarını korumak için çeşitli stratejiler geliştirmiştir. Günümüzde ise, **güvenlik, enerji ve ticaret** gibi faktörler, bu politikaların temelini oluşturmaktadır. Ancak, bölgedeki dinamiklerin sürekli değişmesi, İngiltere ve Fransa’nın politikalarını da etkilemektedir. Gelecekte, bu iki ülkenin Ortadoğu’daki rolü, hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde önemli bir konu olmaya devam edecektir.

İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikası, tarihsel olarak köklü bir geçmişe sahiptir. 19. yüzyılda başlayan bu süreç, iki ülkenin sömürgecilik faaliyetleriyle şekillenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflamasıyla birlikte, İngiltere ve Fransa, bölgedeki nüfuzlarını artırmak için çeşitli stratejiler geliştirmiştir. Bu dönemde, özellikle petrol kaynaklarının keşfi ve kontrolü, her iki ülkenin Ortadoğu’ya olan ilgisini daha da artırmıştır. Bu bağlamda, Sykes-Picot Anlaşması gibi önemli antlaşmalar, bölgedeki siyasi haritaların yeniden çizilmesine yol açmıştır.

İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde ise İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikası, soğuk savaş dinamikleriyle şekillenmiştir. Sovyetler Birliği’nin bölgedeki etkisini azaltmak amacıyla, her iki ülke de yerel müttefiklerle işbirliğine gitmiştir. Bu dönemde, Arap-İsrail çatışmaları ve İran Devrimi gibi olaylar, İngiltere ve Fransa’nın bölgedeki stratejilerini yeniden gözden geçirmelerine neden olmuştur. Özellikle, petrol kaynaklarına olan bağımlılık, bu ülkelerin Ortadoğu’ya yönelik politikalarında belirleyici bir faktör olmuştur.

Günümüzde ise İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikası, farklı zorluklarla karşı karşıyadır. IŞİD gibi terör örgütlerinin yükselişi, her iki ülkenin güvenlik stratejilerini yeniden şekillendirmiştir. Bu bağlamda, askeri müdahaleler ve uluslararası koalisyonlar kurma çabaları, bölgedeki istikrarı sağlama amacı taşımaktadır. Ancak, bu tür müdahalelerin sonuçları, her iki ülkenin de uzun vadeli stratejilerini sorgulamalarına neden olmuştur. Özellikle, müdahale sonrası oluşan güç boşlukları, yerel aktörlerin etkisini artırmış ve bölgedeki çatışmaları derinleştirmiştir.

Ayrıca, İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikaları, iç politikalarındaki dinamiklerden de etkilenmektedir. Brexit sonrası dönemde İngiltere’nin uluslararası alandaki rolü belirsizliklerle doludur. Fransa ise, Afrika ve Ortadoğu’daki etkisini sürdürmeye çalışırken, iç politikadaki zorluklarla da başa çıkmak zorundadır. Bu durum, her iki ülkenin de dış politikalarını etkileyen önemli bir faktördür. Özellikle, göçmen krizleri ve terörle mücadele konuları, kamuoyunda büyük yankı bulmakta ve politikaların şekillenmesinde belirleyici olmaktadır.

İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu’daki politikalarının bir diğer önemli boyutu, insan hakları ve demokrasi konularında tutarsızlıklarıdır. Bu ülkeler, zaman zaman bölgedeki otoriter rejimlere destek verirken, diğer yandan insan hakları ihlallerine karşı çıkma söylemi geliştirmiştir. Bu çelişki, hem uluslararası alanda hem de iç politikada eleştirilere neden olmaktadır. Özellikle, Arap Baharı sürecinde yaşanan olaylar, bu tutarsızlıkları daha da belirgin hale getirmiştir.

İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu politikası, tarihsel kökleri olan karmaşık bir yapıya sahiptir. Geçmişten gelen sömürgecilik mirası, günümüzdeki güvenlik endişeleri ve iç politikadaki dinamiklerle birleşerek, bu ülkelerin bölgedeki stratejilerini şekillendirmektedir. Gelecekte, Ortadoğu’daki gelişmelerin bu iki ülkenin dış politikalarını nasıl etkileyeceği ise merak konusu olmaya devam edecektir. Ortadoğu, tarihi ve güncel dinamikleriyle, İngiltere ve Fransa’nın politikalarının yeniden gözden geçirilmesini gerektiren bir alan olarak önemini korumaktadır.